دعای جوشن صغیر

به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانى‌اش همیشگى است، خدایا چه بسیار دشمنی که شمشیر دشمنی‌اش را به روی من کشید و لبه تیغش را برای من تیز کرد و دَم برنده اسلحه‌اش را باریک ساخت و زهرهای کشنده‌اش را برای من درهم آمیخت و تیرهای بی‌خطایش را به‌سوی من نشانه گرفت و چشم نگهبانش از من به خواب نرفت و پنهان بر آن است تا مرا در معرض امور ناخوشایند قرار دهد و به من بچشاند زهر جگر سوزش را؛

خدایا به ناتوانی من نگریستی که تاب حوادث بزرگ را ندارم و درماندگی‌ام را از انتقام گرفتن از آنکه با ستیزه‌جویی‌اش قصد من کرده، دیدی و تنهایی‌ام را در برابر بسیاری از آنان‌که آزار مرا اراده کرده‌اند و در کمین من نشستند، مشاهده کردی و در آنچه اندیشه‌ام را برضد آنان برای مقابله به مثل بکار نگرفتم، پس مرا به نیرویت حمایت کردی و پشتم را با یاریت محکم نمودی و تیغ او را به نفع من کند کردی و او را پس از جمع‌آوری نفرات و تجهیزاتش خوار نمودی و مقام و جایگاه مرا بر او برتری دادی؛

و آنچه را از نیرنگ‌هایش به‌ سوی من هدف گرفته بود به‌سوی خودش بازگرداندی و برضد او به کار بستی، ولی عطش کینه‌اش فرو ننشست و سوزش دل برآمده از خشمش سرد نشد درحالی‌که از عصبانتیش بر من انگشت به دندان گزید و پشت کرده پا به فرار نهاد و سپاه و نفراتش تارومار شد، پس تو را سپاس ای پروردگار از توانایی‌ات که شکست نپذیرد و بردباری‌ات که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا در برابر نعمت‌هایت از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار ده؛

خدایا چه بسیار متجاوزی که با نیرنگ‌هایش به من ستم کرد و دام‌های شکارگیرش را در راهم نهاد و توجه جستجوگرانه‌اش را بر من گماشت و در کمین من نشست، همچون کمین گذاردن درنده‌ای برای شکار خویش برای به دست آوردن فرصت مناسب درحالی‌که خوش‌رویی چاپلوسانه نشان داده و به‌سختی گشاده‌رویی می‌کرد،

پس چون حیله‌گری نهادش و زشتی پندار نهفته‌اش را آن هم بر زیان هم‌کیشش مشاهده نمودی درحالی‌که به بامداد درآمد به امید آنکه در ستمش بر من هجوم آورد، پس تو او را سرنگون ساختی و ریشه‌اش را از بیخ‌وبن برکندی و او را در چاهی که برای من کنده بود و در ژرفای گودالش در انداختی و گونه‌اش را همپای خاک پایش قرار دادی؛ و او را به جسم و روزی‌اش سرگرم کردی و او را با سنگ خودش زدی و با زه کمان خودش خفه‌اش ساختی و با سر نیزه‌های خودش نابودش کردی و به رو به خاک مذلّت انداختی و حیله‌اش را به گردنش برگرداندی و به بند پشیمانی گرفتارش کردی و به سبب حسرتش به باد فنایش دادی،

ازاین‌رو پس از کبر و نخوتش خوار و کوچک شد و به دنبال گردن فرازی‌اش پست و فرومایه شد و در بند دامی که روز گردن‌کشی‌اش آرزو داشت مرا در میان آن ببیند، اسیر شد و چه نزدیک بود پروردگارا اگر رحمتت نبود بر من فرود آید، آنچه دامن زندگی او را فرا گرفت، پس تو را سپاس پروردگارا که توانای شکست ناپذیری و بردباری شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمت‌هایت از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛

خدایا چه بسیار حسودی که از روی حسرت برافروخته گشت و دشمنی که به سبب خشمش به‌سختی اندوهناک شد و مرا با نیش زبانش آزرده ساخت و مژگانش را چون نیزه‌ای به بدنم فرو برد و مرا هدف تیرهای سرزنش کرد و کاستی‌هایی را به گردنم انداخت که همواره در خود اوست،

پروردگارا پناه‌جویانه تو را خواندم، درحالی‌که اطمینان به سرعت اجابت تو داشتم، توکل کنان به آنچه همواره از خوبی دفاعت می‌دانستم، با آگاهی به اینکه هرکه رخت به سایه حمایتت کشد، مورد آزار واقع نگردد؛ و کسی که به قلعه مددجویی تو پناه آورد، هرگز حوادث روزگار او را درهم نکوبد، پس به قدرتت مرا از آزار او حفظ کردی، بنابراین تو را سپاس ای پروردگار که توانای شکست‌ناپذیری و بردباری که هرگز شتاب نکنی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمت‌هایت از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛

خدایا چه بسیار ابرهای ناملایمات که از فضای زندگی‌ام زدودی و آسمان نعمتی که بر من باراندی و نهرهای بخشندگی که به‌سوی من روان ساختی و چشمه‌های حوادثی که نابود کردی و نهال رحمتی که گستردی و زره عافیتی که بر من پوشاندی و گرداب‌های گرفتاری که برطرف کردی و امور جاریه‌ای که مقدّر فرمودی، آنگاه که این امور را پی‌گیری کردی، درمانده‌ات نکردند و هر زمان‌که آن‌ها را اراده فرمودی از فرمان‌برداری خودداری ننمودند، پس تو را سپاس ای پروردگار که توانای شکست‌ناپذیری و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا به نعمت‌هایت از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛

خدایا چه بسیار گمان نیکی که جامه عمل پوشاندی و شکستگی نداری را که جبران کردی و بی‌چیزی توان فرسایی که از من گرداندی و از سقوط هلاکت‌باری که بلندم کردی و دشواری و سختی که آسان نمودی، تو بازخواست نشوی از آنچه انجام می‌دهی و دیگران بازخواست شوند و از آنچه هزینه می‌کنی چیزی کاسته نشود،

هر آینه اگر از تو درخواست شد، عطا کردی و اگر درخواست نشد، آغاز در عطا نمودی و از پیشگاه فضلت درخواست احسان شد و تو منع ننمودی و ناخرسند بودی مگر از نعمت‌بخشی و اصرار بر رساندن عطا و فزون‌بخشی و احسان ای پروردگار و من هم ناخرسند بودم مگر از شکستن احترام محرّماتت و جسارت بر گناهانت؛ و تجاوز از قوانینت و غفلت از تهدیدت و فرمان‌بری از دشمنم و دشمنت، ای معبودم و یاورم کوتاهی‌ام در سپاسگزاری‌ات تو را از تمام کردن احسانت بر من باز نداشت و این چشم‌پوشی و بزرگواری، مرا از انجام کارهای مورد خشمت مانع نشد؛

خدایا، این است جایگاه بنده‌ی فرومایه‌ای که برای تو به یگانگی اقرار کرد و برای خویش به کوتاهی در ادای حق تو و گواهی داد برای تو، به کمال نعمتت بر او و شیوه زیبا و دلنشینت نزد او و احسانت بر او، پس به من ببخش ای خدای من و سرور من از احسانت آنچه را که در راه رسیدن به رحمتت می‌خواهم، تا نردبانش قرار دهم که از آن به‌سوی خشنودی‌ات، بالا روم و با آن از خشمت امان یابم، به حق توانمندی و بی‌نیازی همیشگی‌ات؛ و به حق پیامبرت محمّد (درود خدا بر او و خاندانش)،

پس تو را سپاس ای پروردگار که توانای شکست‌ناپذیری و بردباری که شتاب نورزی، درود فرست بر محمّد و خاندان محمّد و مرا بر نعمت‌هایت از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛

معبود من چه بسیار بنده‌ای که صبح کرد و وارد شب شد، در سختی مرگ و به شدت و تنگی نفس‌زنان و با نگاه به آنچه بدن‌ها از دیدنش می‌لرزد و دل‌ها از آن بی‌تاب می‌شود و من از همه این‌ها در تندرستی و سلامتی هستم، پس تو را سپاس ای پروردگار، که توانای شکست‌ناپذیری و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمت‌هایت از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛

خدای من چه بسا بنده‌ای که به شامگاهان و صبحگاهان در آمد، بیمار و دردمند، در ناله و فریاد، در اندوهش به خود می‌پیچید و راه گریزی نمی‌یافت و خوردنی و نوشیدنی گوارایی نمی‌خورد و من در تندرستی و سلامت زندگی هستم، همه این‌ها از توست، پس تو را سپاس ای پروردگار توانای شکست‌ناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمت‌هایت از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛

خدایا چه بسیار بنده‌ای که به شامگاهان و صبحگاهان درآمد، ترسان و هراسان، پریشان و اندیشناک، فراری و رانده شده، خرابه نشینی در تنگنا و مخفیگاهی از مخفیگاه‌ها که زمین با فراخی‌اش بر او تنگ شد، چاره و راه نجات و پناهگاهی نمی‌یابد و من از همه این‌ها در امنیت و آرامش و سلامت کاملم، پس تو را سپاس ای پروردگار توانمند شکست‌ناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمت‌هایت از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛

معبود و آقای من و چه بسیار بنده‌ای که به شامگاه و بامداد درآمد، بسته به زنجیر، پیچیده در آهن آن هم به دست دشمنانش که به او رحم نورزند، دور مانده از زن و فرزند، بریده از برادران و شهر خویش، هر لحظه انتظار دارد که چگونه کشته خواهد شد و چگونه اعضایش بریده خواهد گشت و من از همه این‌ها در سلامت کاملم، پس تو را سپاس ای پروردگار توانای شکست ناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛

معبودم و چه بسیار بنده‌ای که به شامگاه و صبحگاه درآمد، درحالی‌که سختی جنگ و پیکار را با جانش تحمّل می‌کند و دشمنان از هر جانب او را با شمشیرها و نیزه‌ها و ابزار جنگ در محاصره آورده‌اند، در میان آهن تلاش می‌کند، نهایت کوشش را بکار گرفته، راه چاره‌ای نمی‌یابد و گریزگاهی به دست نمی‌آورد، از سختی جراحات بیمار شده، یا در خون خویش زیر سم‌ها و لگدها غلطان گشته، جرعه آبی را آرزو می‌کند، یا یک نگاه به اهل و فرزندش را می‌خواهد، امّا توانی بر آن را ندارد و من از همه این‌ها در سلامت کاملم، پس تو را سپاس ای پروردگار توانای شکست‌ناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمت‌هایت از سپاس‌گزارن و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛

معبود من و چه بسیار بنده‌ای که به شامگاه و صبحگاه درآید، در تاریکی‌های دریاها و تندبادها و در دل هراس‌ها و امواج در حالی‌که انتظار غرق شدن و هلاکت را می‌کشد و توان چاره‌اندیشی ندارد، یا گرفتار صاعقه یا آوار یا آتش‌سوزی یا گلوگیر شدن لقمه یا فرو رفتن در زمین یا مسخ شدن یا متهم به امر نامشروع است و من از همه این‌ها در سلامت کاملم، پس تو را سپاس ای پروردگار توانای شکست‌ناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمت‌هایت از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار ده؛

معبود من چه بسیار بنده‌ای که به شامگاه و بامداد در حال مسافرت و دوری از همسر و فرزند، سرگردان در بیشه‌های خشک و سرگشته در میان حیوانات وحشی و چهارپایان و حشرات آن هم بی‌یاور و تنها، چاره‌ای نمی‌یابد و به راهی رهنمون نمی‌گردد، یا در آزار است از سرما یا گرما، یا دچار گرسنگی یا برهنگی یا غیر این‌ها از سختی‌ها و گرفتاری‌هایی که من از آن‌ها در امانم و در سلامتی کامل از همه این‌ها بسر می‌برم، پس تو را سپاس ای پروردگار توانای شکست‌ناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمت‌هایت از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛

معبود و آقای من و چه بسیار بنده‌ای که به شامگاه و صبحگاه درآمد درحالی‌که تهیدست، بی‌چیز، عریان، نیازمند، پریشان، دچار هجران، گرسنه و تشنه است انتظار می‌برد که چه کسی به او احسان می‌کند، یا چه‌بسا بنده آبرومندی که نزد تو از من آبرومندتر و عبادتش برای تو بیشتر است و درعین‌حال دچار غل و زنجیر و اسیر دست ستمگر است، بار سنگینی از خستگی و رنج و سختی بیگاری و دشواری بردگی و پرداخت پول سنگین به اربابش بر او تحمیل شده است، یا شخصی که به بلای سختی گرفتار آمده و توان ایستادگی در برابر آن را جز به فضل تو ندارد، اما من مورد احترام دیگران و در نعمت و تندرستی‌ام و گرامی‌ام داشته‌اند، من از آنچه آن درمانده به آن گرفتار است در سلامت کاملم، پس تو را سپاس بر تمام این الطافی که به من بخشیدی ای توانای شکست‌ناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمت‌هایت از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛

معبود و آقای من و چه بسیار بنده‌ای که به شامگاه و صبحگاه درآمد درحالی‌که ناخوش، دردمند و بیمار است و در بستر بیماری و لباس ناخوشی افتاده و از درد به راست و چپ می‌غلتد و چیزی از لذّت خوراکی و آشامیدنی را درک نمی‌کند، با حسرت به خود می‌نگرد ولی بر دفع زیان و جلب سودی توان ندارد و من در سایه جود و کرمت از همه این‌ها در آرامش هستم، پس معبودی جز تو نیست که توانای شکست‌ناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا از عبادت‌کنندگان قرار بده و بر نعمت‌هایت از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده و به من مهر ورز به حق رحمتت ای مهربان‌ترین مهربانان؛

مولایم و سرورم و چه‌بسا بنده‌ای که به شامگاه و صبحگاه درآمد درحالی‌که به مرگ نزدیک شده و فرشته مرگ در میان یارانش او را محاصره کرده است، در جستجوی درمانی برای سختی‌های جان دادن و گرداب‌های آن است، چشمانش به راست و چپ می‌چرخد، به محبوبان و دوستان و یاران صمیمی‌اش می‌نگرد، از گفتار بازداشته و از نوشتن وصیت محروم گشته و از روی حسرت بر خود می‌نگرد، بر دفع زیان و جلب سود توان ندارد و من از همه این‌ها به جود و کرمت در آرامش هستم، پس معبودی جز تو نیست، پاکی تو که توانای شکست‌ناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمت‌هایت از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده و به حق مهربانی‌ات بر من مهر ورز، ای مهربان‌ترین مهربانان؛

مولا و آقای من، چه بسیار بنده‌ای که به شامگاه و صبحگاه درآمد درحالی‌که در تنگناهای زندان‌ها و محبس‌ها و با ناراحتی و خواری در غل و زنجیر به سر می‌برد و زندانبان‌ها و دژخیمان او را دست به دست می‌گردانند، پس نمی‌داند با او چگونه رفتار خواهد شد و چگونه اعضایش بریده خواهد گشت، پس او در زندگانی در بدحالی سختی است و در نهایت تنگی و مشکل است، با حسرت به خود می‌نگرد، بر دفع زیان و جلب سود توان ندارد و من به جود و کرمت از همه این‌ها در امان هستم، پس معبودی جز تو نیست، پاکی تو که توانای شکست‌ناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا از عبادت‌کنندگان و بر نعمت‌هایت از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار ده و به حق مهرت بر من مهر آر، ای مهربان‌ترین مهربانان؛

آقا و مولای من، چه بسیار بنده‌ای که به شامگاه و صبحگاه درآمد درحالی‌که سرنوشتش با سختی گره خورده و گرفتاری او را محاصره کرده و از دوستان و محبوبان و یاران صمیمی جدا افتاده است، شام کرد در حال اسارت، حقارت و خواری در دست کافران و دشمنان، او را دست‌به‌دست به راست‌وچپ می‌گردانند، در سیاه‌چال‌ها زندانی شده و با غل‌وزنجیر، سنگین گشته، از روشنی دنیا و نسیمش چیزی نمی‌بیند، با حسرت به خود می‌نگرد، بر دفع زیان و جلب سود توان ندارد و من از همه این‌ها به جود و کرمت در آرامش هستم، پس معبودی جز تو نیست، پاکی تو که توانای شکست‌ناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا از عبادت‌کنندگان و بر نعمت‌هایت از سپاس‌گزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده، به حق مهرت بر من مهر آر، ای مهربان‌ترین مهربانان؛

و به حق توانمندی‌ات ای مهمان‌نواز، هر آینه از تو درخواست می‌کنم آنچه از عطایا را که نزد تو است و دراین‌باره بر تو اصرار می‌ورزم و دستم را با گناهی که دربرابر تو دارد، به‌ سوی آستانت دراز می‌کنم، پس به که پناه ببرم؟ و به که رو کنم؟ کسی را جز تو ندارم، آیا مرا از درگاهت میرانی درحالی‌که تنها تو تکیه‌گاه منی و توکلّم تنها بر تو است،

از تو درخواست می‌کنم به نامت که چون بر آسمان نهادی پابرجا شد و چون بر زمین گذاردی آرام گرفت و چون بر کوه‌ها گذاشتی استوار گشت و چون بر شب نهادی تاریک شد و چون بر روز قرار دادی روشنی گرفت، [خدای من] از تو می‌خواهم که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و همه نیازهای مرا برآورده سازی و همه گناهان کوچک و بزرگم را بیامرزی و روزی‌ام را گسترده سازی، آن رزق و روزی‌ که مرا با آن به شرف دنیا و آخرت برسانی، ای مهربان‌ترین مهربانان؛

آقای من از تو یاری می‌خواهم، پس بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا یاری ده و به تو پناه جستم پس پناهم ده و مرا با طاعت خود از طاعت بندگانت بی‌نیاز کن و به خواهش از حضرتت از خواهش خلق بی‌نیازم گردان و از خواری تنگدستی به عزّت توانگری و از ذلت گناه به عزّت طاعت دگرگون ساز، همانا تو مرا بر بسیاری از مردمان برتری دادی، نه از روی شایستگی من، بلکه از روی جود و کرمت،

خدای من تو را سپاس بر همه این عطاها، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمت‌هایت از شاکران قرار بده و در برابر عطاهایت از یادکنندگان، و به من مهر آور به مهرت ای مهربان‌ترین مهربانان.

سجده کرد چهره پست و خوارم برای ذات توانمند بزرگت، سجده کرد روی فرسوده فانی‌ام و برای ذات همیشگی ماندگارت، سجده کرد روی تهیدستم برای ذات بی‌نیاز بزرگت، سجده کرد رویم و گوشم و چشمم و گوشتم و خونم و پوستم و استخوانم و همه آنچه زمین از بار وجود من برداشته در برابر پروردگار جهانیان.

خدایا بر نادانی من به بردباری‌ات و بر تهیدستی من به توانگری‌ات و بر خواری من به توانمندی و سلطنتت و بر ناتوانی من به توانایی‌ات و بر ترس من به ایمنی‌ات و بر گناهان و خطاهای من به گذشتت و رحمتت بنگر ای بخشنده‎ی مهربان؛

خدایا! من به مدد تو سینه‌ی سخت دشمنم فلان پسر فلان را دفع می‌کنم و از شرّ او به تو پناه می‌آورم، پس مرا از گزند او بازدار آنگونه که پیامبرانت و اولیا و بندگان شایسته‌ات را از گزند فرعون‌ها و دشمنان طغیان‌گرت و از شرّ همه مخلوقاتت بازداشتی، به مهرت، ای مهربان‌ترین مهربانان، همانا تو بر هر کاری توانایی و خدا ما را بس است و چه نیکو کارگزاری است.