نماز عید (فطر و قربان)

نماز عید نمازی که مسلمانان(شیعه و سنی) در دو روز عید فطر و عید قربان بعد از طلوع خورشید اقامه می‌کنند. به فتوای بیشتر فقیهان شیعه در زمان حضور امام خواندن این نماز به جماعت واجب، و در عصر غیبت مستحب است.

چگونگی خواندن
نماز عید دو رکعت است؛ در هر رکعت، پس از حمد سوره دیگری خوانده می‌شود و بهتر آن است که در رکعت اول، سوره شمس و در رکعت دوم سوره غاشیه یا در رکعت اول سوره اعلی و در رکعت دوم، سوره شمس خوانده شود.
در رکعت اول، بعد از سوره، پنج تکبیر و پنج قنوت خوانده می‌شود (بعد از هر تکبیر یک قنوت) و در رکعت دوم، چهار تکبیر و چهار قنوت. در قنوت، هر ذکر و دعایی مانند سایر نمازها خوانده شود کافی است ولی بهتر است این دعا را بخواند:
اَللَّهُمَّ أَهْلَ الْكِبْرِيَاءِ وَ الْعَظَمَةِ
اللّهم أهل الكبرياء و العظمة
اى خدا اى كه عظمت و كبريايى شايسته و مخصوص توست
وَ أَهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ أَهْلَ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ أَهْلَ التَّقْوَى وَ الْمَغْفِرَةِ
و أهل الجود و الجبروت و أهل العفو و الرحمة و أهل التقوى و المغفرة
و جود و بخشش و جلال و جبروت به تو اختصاص دارد و لايق عفو و رحمت و سزاوار ترس از عصيان و آمرزش گناهان تويى
أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذَا الْيَوْمِ الَّذِي جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِينَ عِيداً
أسألك بحق هذا اليوم الذي جعلته للمسلمين عيدا
از تو درخواست مى‏ كنم به حق اين روز كه براى مسلمين عيد قرار دادى
وَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهِ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاً وَ مَزِيداً أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
و لمحمد صلى اللّه عليه و آله ذخرا و شرفا و مزيدا أن تصلي على محمد و آل محمد
و براى محمد صلى الله عليه و آله ذخيره و زيادت مقام گردانيدى درخواست دارم كه درود بر محمد (ص) و آلش فرستى
وَ أَنْ تُدْخِلَنِي فِي كُلِّ خَيْرٍ أَدْخَلْتَ فِيهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ
و أن تدخلني في كل خير أدخلت فيه محمدا و آل محمد
و مرا هم در هر سعادتى كه محمد (ص) و آل محمد (ع) را داخل گردانيدى داخل سازى
وَ أَنْ تُخْرِجَنِي مِنْ كُلِّ سُوءٍ أَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ‏
و أن تخرجني من كل سوء أخرجت منه محمدا و آل محمد صلواتك عليه و عليهم أجمعين‏
و از هر بدى كه محمد (ص) و آل محمد (ع) را خارج ساختى مرا نيز خارج گردانى كه درود بر محمد و آل او باد
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ خَيْرَ مَا سَأَلَكَ مِنْهُ عِبَادُكَ الصَّالِحُونَ وَ أَعُوذُ بِكَ [فِيهِ] مِمَّا اسْتَعَاذَ مِنْهُ عِبَادُكَ الصَّالِحُونَ [الْمُخْلِصُونَ‏]
اللّهم إني أسألك خير ما سألك منه عبادك الصالحون و أعوذ بك [فيه] مما استعاذ منه عبادك الصالحون [المخلصون‏]
اى خدا من از تو درخواست مى‏ كنم بهتر چيزى را كه بندگان شايسته‏ات از تو درخواست كردند و پناه مى‏ برم به تو از آنچه بندگان صالحت به تو پناه بردند

به عنوان نمونه روش انجام کامل این نماز: در رکعت اوّل سوره حمد و سوره اعلی (یا هر سوره دیگری که مایل باشد) بخواند و بعد از آن پنج تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر قنوت که در بالا ذکر شد بخواند. (درصورت عدم توانایی بر این قنوت، هرگونه قنوت دیگری نیز می‌تواند بخواند) سپس تکبیر ششم را بگوید و به رکوع برود و بعد از رکوع و سجده، برخیزد و رکعت دوم را شروع کند؛ در رکعت دوم، بعد از سوره حمد، سوره والشّمس یا سوره دیگری را بخواند؛ آنگاه چهار تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر همان قنوت را بخواند، سپس تکبیر پنجم را بگوید و به رکوع و سجود برود و نماز را تمام کند. بعد از نماز، تسبیحات حضرت زهرا(علیها السلام) را بگوید و آنگاه دعاهایی که نقل شده است را بخواند که یکی از آنها دعای چهل و ششم «صحیفه سجّادیه» است.

مسائل نماز عید: مسأله 1525 ـ نماز عيد فطر و قربان در زمان حضور امام(ع) واجب است و بايد به جماعت خوانده شود و در زمان ما كه امام(ع) غايب است، مستحب می‌باشد و مى‏شود آن را به جماعت يا فرادى خواند. مسأله 1526 ـ وقت نماز عيد فطر و قربان از اوّل آفتاب روز عيد است تا ظهر. مسأله 1527 ـ مستحب است نماز عيد قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند و در عيد فطر مستحب است بعد از بلند شدن آفتاب افطار كنند و زكات فطره را هم بدهند يا جدا كنند، بعد نماز عيد را بخوانند. مسأله 1528 ـ نماز عيد فطر و قربان دو ركعت است كه در ركعت اوّل بعد از خواندن حمد و سوره، بايد پنج تكبير بگويد و بعد از هر تكبير يك قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم تكبير ديگرى بگويد و به ركوع رود و دو سجده بجا آورد و برخيزد و در ركعت دوم چهار تكبير بگويد و بعد از هر تكبير قنوت بخواند و تكبير پنجم را بگويد و به ركوع رود و بعد از ركوع دو سجده كند و تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد. مسأله 1529 ـ در قنوت نماز عيد فطر و قربان هر دعا و ذكرى بخوانند كافى است ولى بهتر است اين دعا را بخوانند: «اَللّهُمَّ اَهلَ الْكِبرِياءِ وَالْعَظَمَةِ وَ اَهلَ الْجُودِ وَ الجَبَروتِ وَ اَهلَ الْعَفوِ وَ الرَّحمَةِ وَ اَهلَ التَّقوى وَ الْمَغفِرَةِ اَسأَلُكَ بِحَقِّ هذا الْيَومِ الَّذِي جَعَلتَهُ لِلمُسلِمينَ عيداً وَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ‏ عَلَيهِ وَ آلِهِ ذُخراً وَ شَرَفاً وَ كَرامَةً وَ مَزيداً اَن‌تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَن‌تُدخِلَني في كُلِّ خَيرٍ اَدخَلتَ فيهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ‌تُخرِجَنِي مِن كُلِّ سُوءٍ اَخرَجتَ مِنهُ مُحَمَّداً و آلَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُكَ عَلَيهِ وَ عَليهِم اَللّهُمَّ اِنّي اَسأَلُكُ خَيرَ ما سَألَكَ بِهِ عِبادُكَ الصَّالِحُونَ وَ اَعُوذُ بِكَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنهُ عِبادُكَ المُخلَصُونَ». مسأله 1530 ـ مستحب است در نماز عيد فطر و قربان قرائت را اگر امام جماعت است يا فرادى مى‏خواند، بلند بخواند. مسأله 1531 ـ نماز عيد سوره مخصوصى ندارد ولى بهتر است كه در ركعت اوّل آن سوره شمس و در ركعت دوم سوره غاشيه را بخوانند يا در ركعت اوّل سوره سبّح اسم ربّك الاعلى و در ركعت دوم سوره شمس را بخوانند. مسأله 1532 ـ مستحب است روز عيد فطر قبل از نماز عيد، به خرما افطار كند و در عيد قربان از گوشت قربانى بعد از نماز قدرى بخورد. مسأله 1533 ـ مستحب است پيش از نماز عيد غسل كند و دعاهايى كه پيش از نماز و بعد از آن در كتابهاى دعا ذكر شده به اميد ثواب بخواند. مسأله 1534 ـ مستحب است در نماز عيد بر زمين سجده كنند و در حال گفتن تكبيرها دستها را بلند كنند و قرائت نماز را بلند بخوانند. مسأله 1535 ـ بعد از نماز مغرب و عشاى شب عيد فطر و بعد از نماز صبح روز عيد و بعد از نماز عيد فطر مستحب است اين تكبيرها را بگويد: «اَللّهُ اَكبَرُ اَللّهُ اَكبَرُ لا اِلهَ اِلَّا اللّهُ و اللّهُ اَكبَرُ اللّهُ اَكبَرُ وَ لِلّهِ‏ الْحَمدُ اَللّهُ‏ اَكبَرُ عَلى مَا هَدانا». مسأله 1536 ـ مستحب است انسان در عيد قربان بعد از ده نماز كه اوّل آنها نماز ظهر روز عيد و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است تكبيرهايى را كه در مسأله پيش گفته شد بگويد و بعد از آن بگويد: «اَللّهُ اَكبَرُ عَلى ما رَزَقَنا مِن بَهِيمَةِ الأنعامِ وَ الحَمدُ للّهِ‏ عَلى ما اَبلانا» ولى اگر عيد قربان را در منى باشد، مستحب است بعد از پانزده نماز كه اوّل آنها نماز ظهر روز عيد و آخر آنها نماز صبح روز سيزدهم ذيحجّه است، اين تكبيرها را بگويد. مسأله 1537 ـ كراهت دارد نماز عيد را زير سقف بخوانند؛ و مستحب است غير از مسجد الحرام در صحرا بخوانند. مسأله 1538 ـ مستحب است كه زنهاى جوان از رفتن به نماز عيد خوددارى كنند. مسأله 1539 ـ اگر در تكبيرهاى نماز و قنوت‏هاى آن شك كند و از محلّ آن نگذشته است بنابر اقل بگذارد و اگر بعد معلوم شود كه گفته بوده اشكال ندارد. مسأله 1540 ـ اگر قرائت يا تكبيرات يا قنوت ها را فراموش كند و بجا نياورد تا به ركوع برود نمازش صحيح است. مسأله 1541 ـ اگر ركوع يا دو سجده يا تكبيرة الاحرام را فراموش كند نمازش باطل مى شود. مسأله 1542 ـ اگر در نماز عيد يك سجده را فراموش كند احتياط مستحب آن است كه بعد از نماز آن را بجا آورد. و اگر كارى كند كه براى آن سجده سهو در نمازهاى يوميّه لازم است احتياطا بعد از نماز دو سجده سهو براى آن بنمايد.

+-❤